Halluks Rigidus [Sert Ayak Başparmak] Nedir?

Halluks Rigidus

Halluks Rigidus, ayak başparmağının kök ekleminde meydana gelen ve genel olarak 25 ila 65 yaşları arasında gözlenen bir ayak hastalığıdır. Bu hastalık aynı zamanda sert ayak başparmağı olarak da bilinmektedir. Ayak 1. tarak kemiği ve başparmağının arasında bulunan MTF (metatarsofalangeal) olarak adlandırılan eklemde meydana gelen kireçlenmenin sonucunda oluşan sertleşmedir. Şiddetli ağrı, kızarıklık, şişlik ve yürümede zorluk ile tarafımıza başvurulmaktadır.

Bu eklemin kıkırdak kısmında meydana gelen aşınma sonucu kemikler birbirine sürtünür. Aşırı sürtünme sonucu eklemde gözle görülür bir büyümeye ya da bir kemik çıkıntısı oluşur. Meydana gelen bu çıkıntı sonucu başparmağın bükülme fonksiyonu kısıtlanır ve zamanla başparmak bükülemez bir hale gelir. 

Halluks Rigidus kimlerde görülür?

Halluks rigidus hastalığı, ileri düz taban hastalığı olanlarda sıkça görülmektedir. Ve bu hastalık nedeniyle ayak 1. MTF ekleminde aşırı zorlanma durumu oluşur. Meslek gereği parmak ucuna basarak yükselen ya da eğilerek çalışan kişilerde ayak başparmağının köküne aşırı yüklenme sonucu zamanla halluks rigidus meydana gelebilmektedir. Yine bu eklemde meydana gelen kazalar ve travmalar sonucunda da bu hastalık oluşabilmektedir. Halluks rigidus rahatsızlığı, romatoid artrit ve gut gibi romatizma hastalığına sahip insanlarda daha fazla görülmektedir.

Uzun yıllar ucu dar ya da yüksek topuklu ayakkabı kullanmak kötü etkilemektedir. Ekleme binen yükün artmasıyla halluks rigidus görülme olasılığı da bu kişilerde artmaktadır.

Semptomlar

• Yere basış anında meydana gelen ağrı,
• Yürüme de ya da koşmada zorluk çekmek,
• Dengesiz yürüyüşe bağlı diz ve kalçada yansıyan ağrı, topuk ağrısı ve aşil tendiniti oluşumu
• Ayak üstünde parmak kökünde çıkıntı,
• Baş parmağını bükmede güçlük, hassasiyet

Teşhis

Fizik muayene

• Başparmakta meydana gelen şişlik ve kızarıklık
• Ağrı veren nasır oluşumları
• Hastanın yere basma biçiminde ki bozukluk
• Ayakkabılarda kemik çıkıntısına bağlı deformasyon

Görüntüleme

• Eklem yüzeyi bozulması
• Kıkırdak kalınlığının azalması
• Oluşan kemik çıkıntıların boyu, yeri ve ilerleme düzeyi incelenir

Halluks Rigidus tedavisi

Cerrahi dışı seçenekler

Rahatsızlığın eklem üzerinde şişlik ve kızarıklıklara yol açtığı durumlarda bölgesel buz uygulaması ve nsaid ilaç kullanımı önemlidir. Ağrılı atak zamanlarında istirahat etmek ve uzun yürüyüş gibi egzersizlere ara vermek oldukça önemlidir.

Halluks rigidus ağrısında rahatlatma yöntemlerinde biri de gece atelidir. Gece ateli hastanın ağrı şikayetinin dinmesine fayda sağlarken parmaktaki şekil bozukluğuna etkisi yoktur. Hareket ve fonksiyon kaybıyla birlikte ağrıya yol açan durumlarda hastalık erken evrede ise tabanı sert ayakkabı ya da tabanlık kullanması faydalı olacaktır. Bu sayede 1. MTF ekleme uygulanan basınç ve yükü hafifleyerek hastanın şikayetleri gerileyecektir.

 

Parmakta fonksiyon kaybı ve ağrıya ek olarak kemik çıkıntısının da olduğu vakalarda hastalara uca doğru dar ayakkabı giyiminden kaçınmaları önerilmektedir. Yine aynı şekilde yüksek topuklu ayakkabılardan kaçınmasını illa ki giyilmek isteniyorsa platform tabanlı ayakkabılar önerilmelidir. Yine diğer yandan sportif amaçlı yürüyüş ya da koşu sırasında kullanılan ayakkabıya da dikkat edilmelidir. Özellikle kayık taban şeklindeki ayakkabılar başparmağın yere basışı sırasında bükülmesini engeller. Böylece hem daha rahat sporunuzu yapar hem de ağrı çekmezsiniz.

Diğer yandan parmağa takılabilen çeşitli aparatlar da mevcuttur. Silikon özellikte olan bu aparatlar kemik çıkıntı üzerini örterek teması keser ve böylece hastanın ağrısında rahatlama oluşur. Pad adı verilen bu aparatların bazılarında ağrı kesici jel özelliği de vardır. Bu sayede çıkıntı üzerine saldıkları jel ağrı kesici faydayı oluşturmaktadır.

Cerrahi tedavi

Başlangıç aşamadaki hastalarda yapılan ameliyatta 1. MTF eklem üstünde oluşan çıkıntı tıraşlanmaktadır. Bu yöntem ile eklemin hareket kabiliyetinin artırılması sağlanmış olur. İlerlemiş ve kireçlenmeye yüz tutmuş vakalarda ekleme protez ya da vida işlemi yapılır. Protez uygulamasında hasta parmak hareketini kaybetmez. Lakin ilerleyen yıllarda protezde gevşemeler yaşanabilmektedir. Vida konularak yapılan ameliyatlarda ise eklem dondurulur. Artrodez adı verilen bu işlem sonrası ağrısı kesilen hasta artık parmağına hareket veremeyecektir. Protez gevşemesi sonrası eklem dondurma ameliyatı tekrar uygulanabilmektedir.

Konuyla ilgili detaylı bilgi ve video anlatımım için aşağıdaki youtube linkine tıklayın. Kanalıma abone olup bildirimleri açarak yeni videolardan anında haberdar olun.

Önerilen makaleler:

Sağlıklı kemiklere sahip olma yöntemleri

Kemik Sağlığı İçin Bunlara Dikkat Edin

Magnezyumun Kemiklere Etkisi Nedir?