Dizden Ses Gelmesi Neden Olur?

Bugün sizlere toplumda çok sık görülen ve benim de poliklinikte her gün hastalardan duyduğum şikayetlerden biri olan “dizden ses gelmesi” hakkında bilgilendirme yapacağım.

Video olarak öğrenmek isteyenler alttaki oynatıcıdan izleyebilir.

Dizden ses gelmesi normal mi?

Öncelikle şunu söylemek istiyorum. Panik yok. Çünkü bu seslerin çoğunluğu normaldir. Yani her zaman bir hastalık göstergesi değildir. Küçük bir çocuğun eklemlerinden sesler gelebildiği gibi yaşlı bir insanda da bu sesler oluşabilir. Hatta bazı insanlar kendileri eklemlerinden bu sesleri bile isteye çıkartırlar, çünkü rahatlama yaşadıklarını düşünürler.

Çeşitli hareketler ve aktiviteler ile dizlerinizden ilginç sesler duyabilirsiniz. Namaz kılmak, sportif faaliyetler, oturup kalkma sırasında oluşan ağrısız seslerin pek bir önemi yoktur. Dikkat ederseniz ağrısız dedim. Burada önemli olan nokta ağrı konusudur.

Rutin hayatımızda meydana gelen ağrısız seslerin genel sebeplerini kısaca özetleyecek olursak:

• dizdeki ligamentlerin (yani bağların) sürtünmesi ya da bir kemik üzerinden atlaması,
• diz içinde her insanda var olup fakat bazılarında kalınlaşan plika dediğimiz bantların mevcudiyeti,
• aynı pozisyonda uzun süre durduktan sonra harekete geçiş sırasında oluşan anatomik değişimler ile dizden sesler gelebilir. Ve bunlar toplumda çok sık görülür. Dolayısıyla her zaman endişe etmeye gerek yoktur.

Ağrısız seslerde özellikle bacak tüm alt ve üst kas gruplarını güçlendirmek oluşan sesleri azaltacak ve ilerde yaşanabilecek ağrılı durumlara karşı oldukça koruyucu olacaktır. Bunlar için fizyoterapistlerden yardım alabilir ya da ilerde anlatacağım sesleri azaltmaya yönelik youtube kanalımdaki egzersizler videoma bakabilirsiniz.

Peki ağrılı sesler varsa ne yapalım?

İşte bu nokta önemli. Eğer dizlerde sesle beraber ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı ya da hepsi aynı anda varsa çoğunlukla eklem sorununu işaret eder. Burada hastaları 2’ye ayırabiliriz. Genç grup dediğimiz 50 yaş altındakiler ve orta ileri grup olan 50 yaş üzeri hastalar. Çünkü sesin oluş mekanizması ve altta yatan hastalıklar yaşa bağımlı değişir.

Eğer ki sporla uğraşan genç yaşta biri iseniz daha önce geçirmiş olduğunuz sakatlanmalar ve travmalara bağlı olarak menisküs yırtıkları, kıkırdak hasarları, bağ sorunları ve diz kapağı yerleşim bozukluklarından ötürü sesler meydana gelebilir.

Ya da özellikle genç bayanlarda görülen bazen ağrı bazen rahatsızlık hissi denebilecek bir durum söz konusudur. Hatta tipik olarak hasta bize “uzun süre dizlerim bükülü duramıyorum uzatma ihtiyacı hissediyorum” der, ki biz buna sinema bulgusu deriz. Sinemada dizlerimiz uzun süre bükülü oturduğumuzdan ötürü böyle ifade edilir. Otobüs ve araba yolculuklarında da aynı durum oluşabilir.  Bu olay ya kıkırdak aşınması ya da diz kapağı yerleşim bozukluklarından kaynaklanmaktadır.

Orta ve ileri yaş gruplarında ise kıkırdak dökülmeleri, kemikte açısal bozulmalar, eklemlerin ileri artrozu (kireçlenmesi), menisküs yırtıkları, bağ dengesizlikleri ve romatizmal hastalıklar (yaştan bağımsız olarak) gibi çeşitli sebeplerle ağrılı sesler duyulabilir.

Yani özetleyecek olursak ağrı, şişlik, hareket kaybı varsa uzmana başvurun. Eğer ağrı yok ama hem kontrol hem de ilerisi için önlem almak istiyorsanız yine bizlere danışabilirsiniz.

Poliklinikte duyduğum favori sorulara geldik şimdi eminim bu bölüm oldukça işinize yarayacak.

1) Kıkırdak hasarı var dediler kıkırdak güçlendirici ilaç önerildi (ücretli)? Her ay almam gerekiyormuş. Ne yapmalıyım?

Hasar denilen durum kıkırdak kaybı ya da dökülmesi gibi bir hastalık ise işe yaramayacaktır. Eğer başlangıç seviyesinde yani yumuşama şeklinde ise fayda görülebilir ama görmeme durumu da vardır, denemek gerekir. Kullanımı şart değildir, ben daha ön planda egzersizleri öneririm.

2) Kıkırdak hasarı var dediler, iğne yapılacakmış, önerir misiniz?

Bu soruya birde ben ekleme yapayım, hangi iğne? Kortizon mu, hyaluronik asit mi, prp mi kök hücre mi?

Bu konuyu daha önce sizlere anlattım aslında. Detaylı bilgi sahibi olmak isteyenler mutlaka buraya tıklayarak youtube kanalımdan izlesin. Şimdi ise yüzeysel geçeceğim.

Kök hücre pahalı bir yöntem olup başarı şansı diğerlerine nazaran daha iyi olan bir tedavi protokolüdür. İmkan dahilinde yaptırılabilir. Yağlı bölgenizden ameliyathane koşullarında alınan kök hücreler ağrılı bölge ya da eklemlere enjekte edilir. Sonuçları çoğunlukla yüz güldürücüdür.

Kortizonu ise gençlerde önermiyoruz yan etkilerinden ötürü. İleride kireçlenme oluşmasın ve bağlarda zayıflama meydana gelmesin diye kullanmaktan kaçınırız. Ama yaşlı hastalarda, ameliyat olamayacak ek hastalıkları olan, ameliyat sonrası hayati tehlike doğurabilecek durumlarda yine ameliyat olmaya vakit ayıramayacak kişilerde ileri eklem kireçlenmesinin getirmiş olduğu ağrıyı ortadan kaldırmak için uygulayabiliyoruz.

PRP sizden kan alınarak yapılan bir yöntemdir. Halk arasında yanlış bilinen ve çok sık karıştırılan bir tedavidir. Kök hücre olarak bilinir ama ilgisi yoktur. Poliklinik şartlarında uygulanır. Bu uygulamada iyileştirici maddeler ve büyüme faktörleri kanınızdan ayrıştırılarak hastalıklı bölgeye enjekte edilir. Genelde arda arda 3 doz şeklinde 1 er ay arayla kullanılır. İşe yarama ihtimali yüksektir. Ama ileri hastalıklarda fayda sağlamayabilir. PRP ile ilgili youtube videom için buraya tıklayın.

Hyaluronik asit enjeksiyonu ise kıkırdağı beslemek ve kayganlığını artırarak ağrıyı azaltmaya yarayan bir tedavidir. Bu kayganlık sayesinde seslerin oluşmasını engelleyebilir. Tek doz depo şekli ya da 1er hafta arayla uygulanan 3 dozlu seçenekleri mevcuttur. Ben tek doz olanları kullanmayı tercih ediyorum hastalarımda 1 kere de işlem bitirmek adına.

3) Dizimden ses geliyor, menisküs yırtığı dediler ameliyat olmalı mıyım?

Menisküs yırtıklarını bir sonraki yazıda detaylı anlatacağım, okumadan geçmeyin derim ama şimdi kısaca değinmek istiyorum. Menisküs yırtığında ses nadiren olur. Ses hiçbir zaman direkt olarak menisküs yırtığı göstergesi değildir. Çok çok ileri yırtıklarda kemikler arasında yırtığın atlama sesi duyulabilir, ama nadirdir. Detayını ilgili yazıda bulacaksınız, ameliyat olalım mı, ne ölçüde fayda görürüz, egzersizlerle geçmez mi? Ve çok daha fazlası için takipte kalın.

4) Hangi hareketleri ya da sporları yapmalıyım?

Her zaman tavsiyem zorlayıcı olmayan spor ve egzersizlerdir. Kısa süreli yürüyüşler, yüzme, düz yolda bisiklet sürmek gibi travmanın daha az olduğu aktiviteler yapılabilir. Bunun için size “diz ağrısına iyi gelen egzersizleri” anlattığım videoyu izlemenizi tavsiye ederim. Yazıya tıklayarak yönlenebilirsiniz.

5) Peki nelerden kaçınalım?

Koşmamalı, basket ve futbol gibi kontakt sporlardan uzak durmalı ve fitness’da çok fazla yapılan squat hareketini bırakmalısınız. Hele ki halterle yapılan squat diz kapağı kemiğine tahmin edemeyeceğiniz baskılar oluşturmaktadır. Yok ben illa yapacağım diyorsanız semi-squat önerebilirim.

Evet yazının sonuna geldik. Dizden ses gelmesi konusunu anladığımızı düşünüyorum. Aklınıza takılan sorular ya da farklı hastalıklar için bana her zaman aşağıdaki kısma yorum bırakabilirsiniz. Sonraki yazımız menisküs yırtıkları olacak, görüşmek üzere.