Tetik parmak nedir?
Tetik parmak toplumda sık görülen hastalıklardan biridir. El parmaklarınızı bükmeye yarayan tendonların iltihaplanması nedeniyle parmakta hassasiyete ve ağrıya neden olan bir problemdir. Bu durum parmağınızın hareketini sınırlandırır, parmağınızı düzeltmeyi ve bükmeyi zorlaştırabilir. Çeşitli ilaçlar, iğneler, egzersizler ve cerrahi yöntemler tedavisinde kullanılmaktadır.
Belirtileri nelerdir?
Yaygın olarak görülen erken belirtiler arasında:
- baş parmağınızın dibinde olan bir ağrı
- parmağınızın tabanının etrafında avuç içi yakınında bir yumru
- parmağınızın tabanı etrafındaki hassasiyet
- harekette olan bir tıkırtı veya koparma sesi
- parmağınızda sertlik
gibi durumlar bulunmaktadır.
Bunun için tedavi olmazsanız, tetik parmak ilerleyebilir. Gelişmiş semptomlar arasında bir baş parmak, başka bir parmak veya her ikisi de bükülmüş veya düz bir konumda kilitlidir. İlerlemiş bir tetik parmak durumunuz varsa, diğer elinizi kullanmadan parmağınızı açamayabilirsiniz.
Tetik parmağın semptomları sabahları daha kötü olma eğilimindedir (tendon ısınana kadar takılmalar ve ağrılar fazladır). Parmak genellikle gün içinde hareketle rahatlamaya ve daha kolay hareket etmeye başlar.
Sebepleri nelerdir?
Tendonlar kemikleri kaslara bağlar. Kaslarınız kasıldığında veya gerildiğinde tendonlarınız parmaklarınızı hareket ettirmek için kemiklerinizi çekerler.
Tendonlar tünel gibi olan bir kılıfın içinden geçer. Tünel daralırsa tendon kolayca hareket edemez. Tetik parmakta tam olarak bu olur.
Tendon daralmış kılıf boyunca kaydığında tahriş olur ve şişer. Hareket gittikçe zorlaşır. Zamanla inflamasyon (yangı) meydana gelir ve bu hareketi daha da kısıtlayan bir şişkinliğin gelişmesine neden olur. Bu parmağınızın bükülmüş konumda kalmasına neden olur. Düzeltilmesi çok zorlaşır.
Kimler risk altında?
Bazı insanların diğerlerinden daha fazla tetik parmak olması muhtemeldir. Örneğin, Mayo Clinic’e göre, kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Tetik parmağıyla ilişkili diğer risk faktörleri arasında şunlar vardır:
- 40-60 yaşları arasında olmak
- romatoid artrit (iltihaplı eklem romatizması)
- hipotiroidizm
- diyabet
- tüberküloz
- müzik aleti çalmak gibi elinizi zorlayabilen ve tekrarlayıcı aktiviteler
Cleveland Clinic’e göre tetik parmak genellikle müzisyenler, çiftçiler ve sanayi işçilerinde sık görülmektedir.
Tanı nasıl konur?
Basit bir fizik muayene ve tıbbi geçmişle teşhis edebilir. Elinizi açıp kapamanızda takılma ve “tık tık” sesi olması önemlidir. Teşhis tipik olarak röntgen veya başka görüntüleme testleri gerektirmez.
Tetik parmak tedavisi nasıl yapılır?
Tedaviler semptomların ciddiyetine bağlıdır.
Evde tedavi
- hareketleri kısıtlamak için bir atel kullanmak
- 4 ile 6 hafta boyunca tekrarlayan aktivitelere/işlere mola vermek
- şişliği azaltmak için sıcak veya buz uygulamak
- tendonları ve kasları gevşetmek için elinizi gün boyunca birkaç kez ılık suya sokmak
- hareket aralıklarını artırmak için parmakları germe egzersizleri
İlaç tedavileri
İlaçlar iltihabı(enflamasyonu) hafifletmeye yardımcı olabilir.
Anti-enflamatuar ilaçlar şunlardır:
- ibuprofen
- naproksen
- steroid enjeksiyonları
! İlaç kullanmadan önce doktorunuza danışınız…
Cerrahi tedavi
İlaçlar ve evde yapılan tedaviler işe yaramazsa doktorunuz ameliyat önerebilir. Avuç içinde küçük bir kesi yapar ve ardından sıkışan tendon kılıfını keser. Tendon kılıfı iyileştikçe alan gevşer ve parmağınızın daha kolay hareket etmesine yardımcı olur.
Cerrahi riskler enfeksiyon veya etkisiz cerrahiye bağlı tekrarlama olabilir. Doktorunuz ameliyat sonrası sertliği azaltmak için fizik tedavi egzersizleri önerebilir. Birkaç gün içinde normal aktivitenize dönebilirsiniz. Dikişleri yaklaşık 14 gün sonra almaktayız.
Ameliyat öncesi son yapılacak tedavi seçenekleri arasında germe egzersizleri büyük önem taşımaktadır. Hele ki bu pandemi döneminde hastaneye gitmeye korkan hastalar için evde yapılacak olan egzersizlerle ilgili youtube videomu izlemenizi tavsiye ediyorum. Yapıp fayda gören birçok hastanın yorumlarda nasıl iyi geri dönüşler bıraktığını görebilirsiniz. Sağlıkla kalın.
