Bu yazıda sizlere poliklinikte çok sık görmesek de ara ara karşılaşabildiğimiz çocuklarda parmak ucu yürüme durumundan bahsedeceğim. Genelde anne babalar çocuk ilk yürümeye başladığında böyle bir durum ile karşılaşınca endişe ederek bize başvurmaktalar. Oysaki sağlıklı çocukların yaklaşık %15’inde parmak ucu yürüme görülebilmektedir.
Parmak ucu yürüme kimlerde sık?
Genellikle erkek çocuklarda daha fazla görüyoruz. Bu çocukların aile bireylerinden birinin kendi çocukluğunda da benzer sorunu yaşamış olma oranı genelde yüksek olmaktadır. Özellikle yürütecin çok kullanılmasına bağlı bunu alışkanlık edinerek parmak ucunda yürümeyi sıklıkla yapıyorlar.
Bu durumun genel olarak sebebi tam bilinememektedir. Çocuk ilgili bir uzman hekim tarafından muayene edildiğinde fizik muayeneleri ve nörolojik testleri normal olduğu gözükmektedir. Hatta istedikleri zaman düz yürüyebilirler, bunu kolayca yapabilirler ama alışkanlıkları böyle değildir.
Çocuklarda topuk değdirme hareketi 2 yaşına kadar olmayabilir. Yani düz basma durumu 2-3 yaşına kadar gecikebilmektedir. Yaş aldıkça kas iskelet sistemi gelişir ve bu durum ortadan kaybolur. Bazen de aşil tendon kısalığına bağlı olarak çocuklarda parmak ucu yürüme olabilmektedir. Böyle bir durumda fizik tedavi yöntemleri ile tendon boyutu uzatılarak sorunun üstesinden gelinebilmektedir.
Altta yatan sebepler nelerdir?
Parmak ucu yürüyüş genel olarak bir hastalık göstergesi olmasa da bazen altta yatan ciddi sebepler olabilmektedir. Özellikle konuşma, işitme, beslenme ve oyun oynamada zorluk gibi ek işlevsel sorunlar da mevcutsa mutlaka muayene gerekir. Diğer ciddi sebeplere örnek verecek olursak:
- Serebral palsi (yaşça büyük çocuklarda özellikle)
- Kas distrofisi (özellikle 2-5 yaş arasındaki çocuklarda)
- Omurilik anormalliği
- Pes ekinovarus (çarpık ayak)
- Otistik çocuklarda
- Zihinsel engelli çocuklarda
- Gelişimsel konuşma ve dil bozuklukları
Dolayısıyla bu gibi durumlarda çocuk nörolojisine muayene şarttır.
Parmak ucu yürüme tedavileri
Cerrrahi dışı
Eğer çocuk istediğinde düz yürüyebiliyor ama bunu pek tercih etmiyorsa öncelikli olarak gözlemlemek gerekir. Çünkü zamanla düzelecektir.
Ayak bileği yukarı doğru hareket etmesinde kısıtlılık varsa eğer bu aşil tendon kısalığını gösterir. Böyle bir durumda fizik tedavi ile germe egzersizleri yapılmalıdır.
Egzersizlerin işe yaramadığı ya da aile tarafından yeterli yapılamadığı durumlarda alçı yapılabilmektedir. Birkaç hafta boyunca seri alçılama tekrarlanır. Bu şekilde aşil tendon boyu uzatılabilmektedir.
Bazen alçı yerine AFO dediğimiz kişinin bacak yapısına özel kalıplar kullanmaktayız. Bu sayede ayak bileğini belli bir açıda sabit tutabilmekteyiz. Bu cihazlar reçete edilerek medikal firmalarına yaptırılır ve deformite düzelene kadar kullanılmaktadır.
Nörolojik bir hastalık sonucu kaslarda spasm sebebiyle parmak ucu duruş pozisyon bozukluğu olabilir. Botoks enjeksiyonları ile baldır kaslarında gevşeme sağlanarak bilekte rahatlama oluşturulabilir ve bu deformite belli bir süreliğine giderilebilir.
Cerrahi
Alçılama, egzersiz ve çeşitli ortez kullanımlarına rağmen üstesinden gelinemeyen durumlarda aşil tendon uzatma ameliyatlarını uyguluyoruz. Hastanın yaşına göre farklı tip teknikler kullanılmaktayız. Ameliyat sonrası dönemde ise ayağa şekil veren alçı ya da ortezleri birkaç ay kullanarak tedaviyi tamamlamaktayız.
