İyi bir gece uykusu sağlığınız için inanılmaz derecede önemlidir. Aslında, sağlıklı beslenmek ve egzersiz yapmak kadar önemlidir. Maalesef insanlar şimdilerde geçmişte olduğundan daha az uyuyor ve uyku kalitesi de düşüyor. İşte 10 bilimsel gerçekle iyi uykunun önemi.
İyi Uykunun Önemi
1) Kötü uyku kilo aldırır
Kötü uyku, kilo alımı ile güçlü bir şekilde bağlantılıdır. Kısa uyku süresi olan kişiler, yeterli uyku alanlardan önemli ölçüde daha fazla ağırlığa sahiptirler (1).
Aslında, kısa uyku süresi, obezite için en güçlü risk faktörlerinden biridir. Uykunun kilo alımı üzerindeki etkisine, hormonlar ve egzersiz motivasyonu da dahil olmak üzere sayısız faktörün aracılık ettiğine inanılmaktadır. Kilo vermeye çalışıyorsanız, kaliteli uyku almak kesinlikle çok önemlidir.
Özet: Kısa uyku süresi hem çocuklarda hem de yetişkinlerde aşırı derecede kilo alma ve obezite riski ile ilişkilidir.
2) İyi Uyuyanlar Daha Az Kalori Tüketiyor
Çalışmalar, uykudan mahrum bireylerin daha büyük bir iştahları olduğunu ve daha fazla kalori tüketme eğiliminde olduğunu göstermektedir. Uyku yoksunluğu, iştah hormonlarındaki günlük dalgalanmaları bozar ve iştah düzenlemesinin kötü olduğuna inanılır. Bu durum, iştahı artıran hormon olan “ghrelin” seviyesini ve iştahı bastıran hormon olan “leptin” seviyesini düşürür.
Özet: Kötü uyku, iştahı düzenleyen hormonları etkiler. Yeterli uykuya sahip olanlar, iyi uyku almayanlara göre daha az kalori tüketme eğilimindedir.
3) Konsantrasyon ve Verimliliği Artırır
Uyku, beyin fonksiyonunun çeşitli yönleri için önemlidir. Buna biliş, konsantrasyon, verimlilik ve performans da dahildir. Bunların hepsi uyku yoksunluğundan olumsuz etkileniyor. Öte yandan, iyi uykunun hem problem çözme becerilerini geliştirdiği hem de çocukların ve yetişkinlerin hafıza performansını arttırdığı gösterilmiştir.
Özet: İyi uyku, problem çözme becerilerini en üst düzeye çıkarabilir ve belleği artırabilir. Kötü uyku düzeni beyin fonksiyonunu bozduğu gösterilmiştir.
4) Atletik Performansı En Üst Düzeye Çıkarır
Uykunun atletik performansı arttırdığı gösterilmiştir. Basketbol oyuncuları üzerine yapılan bir çalışmada, daha uzun uykunun hızı, dikkati, tepki sürelerini ve zihinsel fonksiyonu artırdığı gösterilmiştir. Daha az uyku süresi alan yaşlı kadınlarda düşük egzersiz performansı ve fonksiyonel kısıtlama ile de ilişkilendirilmiştir.
Özet: Daha uzun uykunun atletik ve fiziksel performansın birçok yönünü iyileştirdiği gösterilmiştir.
5) Az Uyku Kalp Hastalığı ve Felç Riskini Artırıyor
Uykunun önemi, kalitesinin ve süresinin birçok sağlık risk faktörü üzerinde olumlu etkisi olabileceğidir. Bunlar kalp hastalıkları dahil kronik hastalıkları tetiklediğine inanılan faktörlerdir. 15 çalışmanın gözden geçirilmesi, yeterince uyumayan insanların, gece 7-8 saat uyuyanlara göre kalp hastalığı veya inme riski taşıdıklarından daha fazla olduğunu ortaya koymuştur (2).
Özet: Geceleri 7-8 saatten az uyumak, kalp hastalığı ve felç riskinin artmasıyla bağlantılıdır.
6) Glukoz Metabolizmasını ve Tip 2 Diyabet Riskini Etkiliyor
Deneysel uyku kısıtlaması kan şekerini etkiler ve insülin duyarlılığını azaltır (3).
Sağlıklı genç erkeklerde yapılan bir çalışmada, art arda altı gece boyunca geceleri dört saat uyku kısıtlanması, prediyabet semptomlarına neden olmuştur (4).
Bu semptomlar, bir haftalık artan uyku süresinden sonra düzeldi. Zayıf uyku alışkanlıkları da genel popülasyonda kan şekeri üzerindeki olumsuz etkilerle güçlü bir şekilde bağlantılıdır. Geceleri altı saatten az uyuyanların art arda tip 2 diyabet riski altında olduğu gösterilmiştir (5)
Özet: Uykusuzluk, sağlıklı yetişkinlerde altı gün kadar kısa bir sürede prediyabet hastalığına neden olabilir. Birçok çalışma, kısa uyku süresi ile tip 2 diyabet arasında güçlü bir bağlantı olduğunu göstermektedir.
7) Kötü Uyku Depresyonla Bağlantılı
Depresyon gibi ruh sağlığı sorunları, düşük uyku kalitesi ve uyku bozuklukları ile güçlü bir şekilde bağlantılı. Depresyonu olan kişilerin % 90’ının uyku kalitesinden şikayet ettiği görülmektedir. Zayıf uyku bile intihar nedeniyle ölüm riskinin artmasıyla ilişkilidir (6).
Uykusuzluk veya obstrüktif uyku apnesi gibi uyku bozuklukları olanlar da olmayanlara göre anlamlı derecede daha yüksek depresyon oranları bildirmiştir (7).
Özet: Kötü uyku düzenleri, özellikle uyku bozukluğu olanlar için, depresyon ile güçlü bir şekilde bağlantılıdır.
8) Bağışıklık Sisteminizi Geliştirir
Küçük bir uyku kaybının bile bağışıklık fonksiyonunu bozduğu gösterilmiştir (8).
İki haftalık geniş bir çalışma, insanlara grip virüsüyle birlikte burun damlası verdikten sonra soğuk algınlığının gelişimini izlemiştir (9).
Yedi saatten daha az uyuyanların, soğuk algınlığı gelişimi için sekiz saat veya daha fazla uyuyanlara göre neredeyse üç kat daha fazla etkilendiğini buldular.
Sık sık üşüyorsanız, gece başına en az sekiz saat uyumayı sağlamak çok yardımcı olabilir.
Özet: En az sekiz saat uyumak, bağışıklık fonksiyonunuzu iyileştirebilir ve soğuk algınlığı ile mücadelenizde yardımcı olabilir.
9) Kötü Uyku Artmış İnflamasyonla Bağlantılı
Uyku, vücudunuzdaki iltihaplanma üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilir. Aslında, uyku kaybının istenmeyen iltihap işaretlerini ve hücre hasarını harekete geçirdiği bilinmektedir. Kötü uyku, enflamatuar barsak hastalıkları olarak bilinen hastalıklarda, sindirim sisteminin uzun süreli iltihabı ile kuvvetli bir şekilde ilişkilendirilmiştir (10).
Bir çalışma, Crohn hastalığı olan uykusuz insanların, iyi uyuyan hastalardan iki kat daha fazla nüks etme ihtimalinin bulunduğunu gözlemledi (11).
Araştırmacılar, uzun süreli inflamatuar sorunları olan bireylerde sonuçları tahmin etmelerine yardımcı olmak için uyku değerlendirmesi bile önermektedir.
Özet: Uyku vücudunuzun enflamatuar tepkilerini etkiler. Kötü uyku iltihaplı bağırsak hastalıklarına kuvvetli bir şekilde bağlıdır ve hastalık nüksetme riskinizi artırabilir.
10) Duyguları ve Sosyal Etkileşimleri Etkiler
Uyku kaybı sosyal etkileşimde bulunma yeteneğinizi azaltır. Bir çalışma, uyumayan insanların öfke ve mutluluk ifadelerini tanıma yeteneklerinin azaldığını göstermiştir (12).
Araştırmacılar, zayıf uykunun önemli sosyal ipuçlarını tanıma ve duygusal bilgileri işleme yeteneğinizi etkilediğine inanıyor.
Özet: Uykudan mahrum bırakma, sosyal becerilerinizi ve insanların duygusal ifadelerini tanıma yeteneğinizi azaltabilir.
Sonuç olarak,
uykunun önemi bunlarla sınırlı değildir. Beslenme ve egzersiz ile birlikte sağlığın temellerinden biridir.
Sıhhatli günleriniz olsun…
